Thursday, September 7, 2017

मेयर विद्यासुन्दरको दाबीः १०१ काम नै कार्यान्वयन चरणमा !


२२ भदौ, काठमाडौं । काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयर विद्यासुन्दर शाक्यले पूर्व प्रतिवद्धता अनुसार १०१ काम नै कार्यान्वयनको चरणमा रहेको दाबी गरेका छन् । चुनावका बेला सय दिनमा १०१ काम गर्ने बाचा गरेपनि काम नभएको भन्दै आलोचना भइरहेका बेला मेयर शाक्यले पत्रकार सम्मेलन गरेर आफूले गरेका कामको फेहरिस्ता प्रस्तुत गरेका छन् । उनले पूर्वप्रतिवद्धताअनुसार सबै काम गर्न नसके पनि कार्यान्वयन चरणमा लगिसकेको दाबी गरे । महानगरपालिकाले सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनमा मेयर शाक्यका १०१ प्रतिवद्धता नै कार्यान्वयन चरणमा रहेको उल्लेख छ । कतिपय काम सम्पन्न भएको र केहीपय नीतिगत रुपमा सम्बोधन गरेर अघि बढेको मेयर शाक्यको दाबी छ । तर, सय दिनमा अपेक्षाअनुरुप काम नसकिएको स्वीकार गरे ।

केन्द्र सरकारले स्थानीय तहकलाई अधिकार दिन आनाकानी गर्दा पनि पर्याप्त काम गर्न नसकेको उनले बताए । ‘स्थानीय तहका लागि केन्द्रबाट आवश्यक कानुनहरु आएका छैनन्’ उनले भने, ‘संविधानले सुरक्षित गरेका एकल अधिकार समेत प्रयोगमा ल्याउन कानुनी जटिलता छ ।’ महानगरको क्षेत्राधिकारभित्र पर्ने ८ मिटरभन्दा साना सडकको मर्मतमा प्रतिशत सडकको मर्मत गरिएको शाक्यले दाबी गरे । उनले भने, ‘त्यसका लागि वडा कार्यालयहरु परिचालन भए । हामीले पर्याप्त स्रोत उपलब्ध गरायौं ।’ धुलो तथा हिलो नियन्त्रण प्रभावकारी हुन नसकेको स्वीकार गर्दै उनले योजना बनाएर अघि बढ्ने बताए ।

Wednesday, August 30, 2017

कान्ति बाल अस्पतालमा मौसमी रुघाखोकीका विरामीको संख्या उच्च

सचेत रहन चिकित्सकको आग्रह
१४ भदौ, काठमाडौ । पछिल्लो एक महिनामा कान्ति बाल अस्पतालमा रुघाखोकीका विरामीको संख्या उच्च देखिएको छ । कान्तिमा हाल रुघाखोकीका मात्रै दैनिक ४०० देखि ५०० को हाराहारीमा रुघाखोकीका विरामी आउने गरेका छन् ।  काठमाडौंमा मौसमी रुघाखोकीको समस्या बढेसँगै सर्वसाधारण नागरिक स्वाइन फ्लूको भएको शंकामा अस्पताल आउने गरेको कान्ति बाल अस्पतालका निर्देशक डा. गणेश राईले बताए ।

‘पछिल्लो समय कान्ति बाल अस्पतालमा रुघाखोकीका विरामीको चाप बढेको छ । यो रुघाखोकी सामान्य हो । जबकी मानिसहरुले यसलाई नबुझेर स्वाइन फ्लू भयो कि भन्ने आशंकामा अस्पताल आउने गरेका छन्’ । कान्ति बाल अस्पतालमा दैनिक ८/९ सयको हाराहारीमा विरामी आउने गरेकोमा त्यसमध्ये ५० प्रतिशत मौसमी रुघाखोकीका कारण अस्पताल आउने गरेको उनले वताए । ‘त्यसमध्य केहीलाई स्वाइन फ्लू भएको पनि हुनसक्छ । तर धेरैजसो चाही सामान्य रुघाखोकी लागे पनि स्वाइन फ्लू भएको छ कि भनेर अस्पताल आउने गरेका छन् ‘ । उनले भने । कान्तिमा आउने मौसमी रुघाखोकी विरामी मध्ये पनि फेरेन्जाइटिस, ल्यारेन्जाइटिस लगायत माथिल्लो श्वासप्रस्वास प्रणालीको संक्रमणका विरामी धेरै भएको कान्ति बाल अस्पतालका वरिष्ठ बाल रोग विशेषज्ञ डा.कृष्ण प्रसाद पौडेल बताउँछन् ।

उनका अनुसार वर्ष सकिए लगत्तै आद्रता बढी हुने भएकोले पनि यस समयमा मौसमी रुघाखोकीका विरामी धेरै हुने गुरेका छन् । त्यसबाहेक, स्याङ्गजा, कास्की लगायतका ठाँउमा पनि स्वाइन फ्लू (एच्वानएनवान)को विरामी धेरै भएका कारण पनि कान्तिमा स्वाइन फ्लू नै भएको हो कि भन्ने आशंकामा मौसमी रुघाखोकीका विरामी धेरै आउने गरेका छन् । जबकी, मानिसबाट मानिसमा सर्ने मौसमी रुघाखोकी अर्थात स्वाइन फ्लू आफैमा कडा रोग नभएको उनको भनाइ छ । मौसमी रुघाखोकी अन्य इन्फ्लूएञ्जा झै सामान्य हो । मौसमी रुघाखोकी भाइरसका कारण मानिसबाट मानिसमा सर्ने गर्छ । यदी कसैलाई श्वासप्रस्वास सम्बन्धी समस्या भएमा, स्वास लिन गार्‍हो भएमा, उच्च ज्वरो आएमा , ३/४ दिनसम्म पनि ज्वरो नघटेमा तुरुन्त चिकित्सकका लैजानु पर्छ ।

विश्व स्वास्थ्य संगठनको मापदण्डमा उल्लेख भए अनुसार मौसमी रुघाखोकीको खोप छ भन्दा माथिको प्रत्येक मानिसहरुलाई लगाउन सुझाव दिइन्छ । विशेषगरी, मुटु सम्बन्धी रोग भएका, निमोनिया, मिर्गाैला सम्बन्धी समस्या भएका, रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कम भएका, बालबालिका, वृद्धवृद्धा लगायतलाई यो खोप वर्षमा एक पटक लगाउन सुझाव दिइन्छ । नेपालमा यो खोपको १२ सय रुपैया पर्दछ । मौसमी रुघाखोकीले प्रत्येक वर्ष आफ्नो प्रकृति परिर्वतन गर्ने हुदाँ यस खोपले सबै प्रकारका इन्फ्लुएञ्जाबाट भने समेट्दैन । साथै यो खोप सबैलाई लगाउनु अनिवार्य पनि छैन । विशेषगरी अण्डाको एलर्जी भएका मानिसलाई भने यो खोप नलगााउन चिकित्सकहरु सुझाव दिने गर्छन् ।

मौसमी रुघाखोकीका लक्षण
यदी बच्चालाई स्वासप्रस्वास सम्बन्धि समस्या भएमा, स्वास लिन गार्‍हो भएमा, उच्च ज्वरो आएमा , ३/४ दिनसम्म पनि ज्वरो नघटेमा तुरुन्त चिकित्सकका लैजानु पर्छ ।

मौसमी रुघाखोकीबाट बच्ने उपाय
भीडभाड भएको ठाउँमा नजान, संक्रमित व्यक्तिहरुको नजिक नजाने, मास्कको प्रयोग गर्ने, हात राम्ररी धुने, झौलिलो कुरा खाने, सानो बच्चालाई समय समयमा स्तनपान गराउने, पोषिलो खानेकुरा खाने ।

२०७४ भदौ १४ गते प्रकाशित

Tuesday, August 29, 2017

चामल पकाउने २ विधी, जसले क्यालोरी कम गर्न सकिन्छ


अहिले धेरैले आफ्नो मेनुबाट चामल (भात) कटौती गरेका छन् । चामल सेवनले शरीरमा अतिरिक्त क्यालोरी जम्मा हुन्छ । त्यो मोटोपनको कारण बन्न सक्छ । मोटोपनले मधुमेह, उच्च रक्तचाप बढाउन सक्छ । धेरैको धारणा यहि छ । यद्यपी चामल पकाउने विधी थाहा भयो भने, त्यसमा रहेको क्यालोरी कम गर्न सकिन्छ । खासगरी मोटोपनको भय भएका र चामल पनि सेवन गर्न रुचाउनेहरुका लागि यो टिप्स उपयोगी हुनसक्छ ।

बिधी- १

यो तरिका एकदमै सामान्य छ । सामान्यतः घरमा भात पकाइरहेको बेला यसको प्रयोग गर्न सकिन्छ । यसका लागि चामललाई कुकरमा होइन, अर्को भाँडमा पकाउनुपर्ने हुन्छ । चामल उमाल्दा सामान्यभन्दा बढी पानी हाल्नुपर्छ । जब चामल उम्लन थाल्छ, तब त्यसको माड निकाल्नुपर्छ । अब चामलमा पानी निथि्रएपछि त्यसमा एउटा कागती निचोरेर त्यसको रस लगाउन सकिन्छ । यसले चामलको क्यालोरी कम हुन्छ । साथै, यो स्वस्थ्यकर पनि हुन्छ । कागतीले गर्दा भिटामिन सि समेत प्राप्त हुन्छ ।

विधी- २

यो तरिका अलि भिन्न छ र अनौठो लाग्न पनि सक्छ । किनभने यसका लागि नरिवलको तेल आवश्यक हुन्छ । नरिवलको तेलमा चामल पकाउनुपर्छ । विधी- १ मा जस्तै यसमा पनि चामल उमालेको समयमा नरिवलको तेल हाल्नुपर्छ । अब चामल उमालेको लगभग १० घण्टा फ्रिजमा राख्नुपर्छ । त्यसपछि यसलाई सेवन गर्न सकिन्छ । नरिवल तेलमा रहेको हेल्दी वोसोले स्वास्थ्यमा फाइदा गर्छ । साथै यस क्रममा चामलको रासयनिक संरचनामा हुने परिवर्तनले क्यालोरी पनि कम गर्छ । यो विधीबाट चामलको १० देखि ५० प्रतिशतसम्म क्यालोरी कम गर्न सकिन्छ ।

चामल सेवन गर्नुको फाइदा

१. प्रतिदिन भोजनमा चामल सामेल गर्दा शरीरमा कम्प्लेक्स, कार्बोहाइड्रेट र भिटामिन- बि मिल्छ ।

२. चामल पचाउन सहज हुन्छ । यसले पखला र अपच हुने भय हुादैन ।

३. पिसाब सम्बन्धी समस्या छ भने चामलको पीठोमा सोडा र चिनी मिसाएर पिउनुपर्छ, पिसाबको समस्या हट्छ ।

२०७४ भदौ १३ गते  प्रकाशित

कुलेश्वरको एक घरमा आगलागी, करिब एक करोड क्षति


१३ भदौ, काठमाडौं । काठमाडौंको कुलेश्वरस्थित एक घरमा सोमबार दिउँसो आगलागी भएको छ । आगलागीबाट करिब एक करोड रुपैयाँ बराबरको क्षति भएको प्रारम्भिक अनुमान छ । सोमबार दिउँसो करिब साढे चार बजेतिर रामकृष्ण बैदारको घरमा आगो लागेको कालिमाटी प्रहरीले जनाएको छ । बिजुलीको तार सट भएर घरको चौथो तलामा आगो लागेको थियो । स्थानीयको सहयोगमा करिब एक घण्टापछि आगो नियन्त्रणमा लिइएको प्रहरीले जनाएको छ ।

२०७४ भदौ १३ गते  प्रकाशित

Thursday, August 24, 2017

घाँस काटिरहेकी महिलामाथि चितुवाको आक्रमण


बैतडी: बैतडीको तल्लोसोराडमा नरभक्षी चितुवाले फेरी आतंक मच्चाउन थालेको छ। केही महिना निष्क्रिय रहेको चितुवाले आज मेलौली नगरपालिका वडा नं ९ असुरमा एक महिलामाथि आक्रमण गरि घाइते बनाएको छ। बिहान ९ बजेतिर घर नजिकैको मकैबारीमा घाँस काटिरहेका बेला ४० बर्षीया कुन्दादेवी भट्टलाई चितुवाले आक्रमण गरेको हो। चितुवाले भट्टको नाक र बायाँ हातमा चिथोरेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय बैतडीले जनाएको छ। घाइते भट्टको केशरपुर प्राथमिक स्वास्थ्यकेन्द्र मेलौलीमा उपचारमा रहेको छ। चितुवाले फेरी आक्रमण गर्न थालेपछि स्थानीयबासिन्दा त्रसित बनेका छन्। २०७३ भदौमा चितुवाले आक्रमण गरेर दुई बालिकाको ज्यान लिएको थियो।

गएको ६ बर्ष यता तल्लोसोराडमा चितुवाको आक्रमणबाट २३ जनाको ज्यान गइसकेको छ। नरभक्षी चितुवा मार्नका लागि दुईपटक प्रहरी परिचालन गरेको भएपनि मार्न भने सकिएको छैन्। नरभक्षी चितुवाले फेरी आक्रमण गर्न थालेपछि स्थानीबासीहरु त्रसित मणिलेक माविका शिक्षक अर्जुन कुवरले बताए। यसैबीच तल्लोसोराडमा चितुवाले आक्रमण गर्न थालेपछि स्थानीबासीले नरभक्षी चितुवा मार्न माग गरेका छन्। चितुवाले धेरै कोख रित्याएकाले जसरी पनि नियन्त्रण वा मार्नुपर्ने स्थानीयबासीको माग रहेको मणिलेक मावि काँडा मेलौलीका प्राचार्य देवदत्त कलौनीले बताए। 

उनले भने, 'चितुवाले गएको ६ बर्ष यता आतंक मच्चाउँदै आएको छ। यसलाई नियन्त्रण गर्न ढिलो भइसकेको छ । यसको नियन्त्रण गर्न नसके फेरी मानवीय क्षति गर्न सक्ने सम्भावना छ।'

७ गल्ती, जसले मधुमेहको रोगी बनाउँछ



मधुमेह किन हुन्छ ? यसको एउटा मात्र जवाफ छैन । अनेक कारणले मधुमेह हुन्छ । खासगरी अस्वस्थ्य खानपान र अस्तव्यस्त जीवनशैली, यसको मुल कारण हो । हामी जीवनयापनका क्रममा कति गल्ती गरिरहेका हुन्छौ, जसले मधुमेहको जोखिममा पार्छ । के हुन् त ति गल्ती ?


राती अबेरसम्म बस्नु
राती अबेरसम्म बस्ने, पर्याप्त निन्द्रा नलिने, रातभर जागा बस्ने, चुरोट सेवन गर्ने, रातको समयमा भोजन गर्ने जस्ता बानी छ भने त्यसले मधुमेहको जोखिममा पार्छ ।

घामको कमी
शरीरमा भिटामिन ‘डी’ को कमी भएका मानिसहरुलाई टाइप-२ मधुमेहको खतरा अधिक हुन्छ । खासगरी घाममा नबस्ने व्यक्तिहरु यसको जोखिममा परेका छन् । घाम भिटामिन डिको प्राकृतिक स्रोत हो ।

तनाव
तनाव तथा चिन्ता मधुमेहको एउटा प्रमुख कारण हुनसक्छ । किनकी तनाव तथा चिन्ताले शरीरले कार्टिसोल नामक हर्मोनको उतपादन गर्छ, जसले इन्सुलिन एक्टिविटीलाई बढाउँछ, यसले रगतमा चिनीको मात्रालाई समेत बढाउँछ ।

टेलिभिजनको लत
पिट्सवर्ग विश्वविद्यालयको एक अध्ययनले जनाए अनुसार टिभीको सामु विताएको हरेक घण्टाले मधुमेहको खतरा चार गुणा बढाईदिन्छ ।

बढी आरम गर्ने
पूरै दिन बसेर काम गर्नु त हुन्न ? अफिसमा झण्डै आठ घण्टा बसेरै काम गर्ने र घरमा गएर पनि टिभीमै दिन व्यतित गर्नुहुन्छ भने तपाईहरुलाई पनि मुटुरोग तथा मधुमेहको जोखिम बढी हुनसक्छ ।

नास्ता नगर्ने
के तपाईलाई थाहा छ ? जो मान्छेले विहानका नास्ता गर्दैन, उसले दिनभरमा क्यालोरीयुक्त खानेकुरा तथा बढी चिल्लो खानेकुराको सेवन गरिरहेको हुन्छ । यसबाहेक, शरीरलाई आवश्यक पर्ने खानेकुरा समेत खादैनन् । यसले इन्सुलिनको स्तर बढ्न सक्छ, र मधुमेह हुनसक्छ ।

अत्याधिक मात्रामा रिफाइन्ड कार्वोहाइड्रेटको प्रयोग
मैदायुक्त पाउरोटी, सेतो चामल, मैदा लगायतका खाद्यान्नको प्रयोगले शरीरलाई ज्यादामात्रामा इन्सलिन उत्पादन गर्न प्रेरित गर्छ र त्यसलाई शरीरले छिटै सोस्ने गर्छ । यसले गर्दा चाडै चाडै भोक लाग्ने गर्छ । परिणामस्वरुप अधिक खाना खाइन्छ ।

२०७४ भदौ ८ गते प्रकाशित

दशैं तिहारको अवसरमा मोबाइल मेला, खरिदमा हात खाली नजाने योजना



काठमाडौँ । ललितपुर मोबाइल कम्प्लेक्सले ललितपुर मलमा दशैं तिहारको अवसर पारेर चौथो मोबाइल मेला आयोजना गर्ने भएको छ । मेला यही भदौ १६ गते देखि भदौ २६ गतेसम्म आयोजना हुने कम्पनीले जनाएको छ । ललितपुर मोबाइल एक्स्पोमा ७० प्रतिशत सम्मको छुट दिईने आयोजकले जनाएको छ । ग्राहकहरुले कुनैपनि मोबाइल फोनको खरिदमा ५ देखि ७० प्रतिशतसम्मको छुट तत्काल प्राप्त गर्ने ललितपुर मोबाइल कम्प्लेक्सले जानकारी दिएको छ । ग्राहकले हरेक मोबाइलको खरिदमा हात खाली नजाने योजना अन्तर्गत पावर ब्यांक, मेमोरी कार्ड, ब्लूटूथ हेडफोन, प्रिन्टेड कप, सेल्फी स्टिक, हेडफोन, स्पीकर प्राप्त गर्नसक्नेछन् । मोबाइल कम्प्लेक्समा न्यूनतम ९ सय रुपैया देखि १ लाख ४० हजार रुपैया सम्मका विभिन्न ब्राण्डका फोनहरु उपलब्ध रहेको कम्प्लेक्सका अध्यक्ष पुरुषोत्तम बस्नेतले जानकारी दिए ।

त्यस्तै मेलामा अन्य योजना अन्तरगत स्क्रयाच अफर, एसएमएस योजना, बम्पर पुरस्कारमा बाईक उपहार, क्यासब्याक, विभिन्न देशको टूरलगायतका मोबाइल खरिदमा लागू भएका योजना पनि एकैसाथ उपलब्ध हुने कम्पनीले जनाएको छ । कम्प्लेक्समा सामसुंग, ह्वावे, जियोनी, कलर्स, आईफोन, एचटिसी, माइक्रोसफ्ट फोन, डिटिसी, ओवीआई, लाभा, सोनी, जेडटिईलगायत ब्राण्डका फोनहरु उपलब्ध रहेका छन् ।